Là một người con gái xinh đẹp nhưng phải chịu nhiều bất hạnh. Thúy Kiều đã bị Mã Giám Sinh và Tú bà lừa vào lầu xanh. Kể từ đó Kiều bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích. Tâm trạng của Kiều vừa cô đơn, vừa buồn tủi, xót xa cho thân phận của mình khiến người đọc xúc động. Hảnh lầu Ngưng Bích thật thơ mộng, nhưng lại hoang vắng đến rợn người. Ngồi trên lầu cao, nhìn phía trước là núi non trùng điệp, ngẩng lên phía trên là vầng trăng như sắp chạm đầu, nhìn xuống phía dưới là những đoạn cát vàng trải dài vô tận, lác đác như “bụi hồng” nhỏ bé. Cả một không gian mênh mông, hoang vắng không một bóng người, càng tô đậm thêm tình cảnh cô đơn, trơ trọi của Kiều. Cảnh vật trong buổi chiều hôm “thấp thoáng cánh buồm xa xa” như vời vợi một nỗi nhớ cha mẹ, nhớ quê nhà. Kiều một mình “thui thủi quê người một thân” sao cho khỏi nỗi nhớ ấy. Cuộc đời Kiều như cánh hoa mỏng manh “man mác” giữa dòng cuốn cuộc đời, “ngọn nước mới sa” như mang bao nỗi niềm về thân phận bấp bênh, chìm nổi của người con gái trong xã hội xưa. Nơi “nội cỏ rầu rầu” kia xanh xanh mà sao cũng u buồn thế, đúng là “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Nàng sống ở đó chẳng có bạn có bè, lủi thủi một mình suốt đêm. Không gian càng xa rộng, lòng người càng thêm trống trải, đau buồn. Sự tuần hoàn của thời gian, sự đằng đẵng mỏi mòn, càng thêm vô vọng. Tâm trạng của Kiều đầy đau buồn, xấu hổ, tủi thẹn với thiên nhiên, với lòng mình, với những người thân yêu. Nàng tự đối thoại với lòng mình, biết tâm sự cùng ai nữa. Nàng nhớ đến Kim Trọng- người đàn ông nàng yêu nhất. Rồi Kiều nhớ đến cha mẹ, thương cha mẹ ngày ngày tựa cửa ngóng trông, thương cho cha me ngày càng già, day dứt không được ở cận kề chăm sóc. Nàng thương xót cho cha mẹ suốt ngày trông ngóng tin con. Xa xa thì có vài cái thuyền ai thấp thoáng lúc ẩn, lúc hiện. Rồi thì ngọn thác, ngọn nước vừa đổ xuống xô đẩy cánh hoa lạc loài tan tác trôi xuôi. Tất cả đều trôi dạt vô định như chính cuộc đời tăm tối không tìm thấy lối đi của Kiều vậy. “Kiều ở lầu Ngưng Bích” là một đoạn thơ kỳ diệu, một trong những đoạn thơ hay nhất của “Truyện Kiều”, kiệt tác của thi hào dân tộc Nguyễn Du, miêu tả bi kịch nội tâm của Thuý Kiều trên con đường lưu lạc. Những vần thơ buồn thương mệnh mang đã gieo vào lòng người đọc những xót xa khôn nguôi về kiếp người tài hoa bạc mệnh. Đoạn thơ có giá trị nhân bản sâu sắc. Một tấm lòng nhân hậu yêu thương, cảm thông của nhà thơ đối với nỗi đau của Thuý Kiều mãi mãi để lại ấn tượng sâu sắc trong trái tim người đọc.

DÀN BÀI

1. Mở bài:

Giới thiệu đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích.

2. 

a. Khung cảnh lầu Ngưng Bích.

b. Nỗi nhớ người yêu, cha mẹ.

c. Nỗi đau thấm nhòa lên cảnh vật.

3. Kết bài:

Bức tranh tâm trạng thể hiện nỗi lòng thương cảm của nhà văn. 

Một trong những đoạn thơ hay nhất trong Truyện Kiều chính là đoạn Kiều ở lầu Ngưng Bích. Đoạn trích diễn tả nỗi cô đơn, tuyệt vọng của Kiều khi bị giam hãm ở đây.

Không gian quanh Kiều chỉ là không gian hoang vắng. Thúy Kiều không biết làm gì hơn ngoài việc nhìn ngắm về phía xa xa với một niềm hi vọng khôn cùng. Vậy nhưng càng nhìn thì mọi thứ càng trở nên mờ ảo. Núi non trùng điệp xa tít tắp, vầng trăng trên bầu trời ngỡ tưởng gần mà cũng xa thật xa. Bốn phương chỉ toàn là vô vọng và tuyệt vọng với những bãi cát vàng nối nhau ra xa tít tắp. Chính trong tình cảnh cô đơn, tuyệt vọng ấy, THúy Kiều được nhìn ngắm khung cảnh hoang vắng trong nỗi sầu. Nàng nhận ra mây sớm, đèn khuya cũng buồn bã, ủ rột như nhau và ngặt mỗi lỗi tình cảnh ấy càng tô đậm cái buồn hiu hắt trong lòng người. 

Chính trong thiên nhiên buồn bã ấy, ta thấy lòng người con gái khao khát về những nỗi nhớ. Đó là nỗi nhớ với tình yêu đẹp thuở nào bên chàng Kim. Dưới ánh trăng đẹp họ đã cùng thề nguyền hạnh phúc. Trăng tròn vành vạnh như tình cảm lứa đôi mặn nồng. Vậy mà giờ đây trong tâm trí Kiều còn gì đâu ngoài những thương tổn và lo lắng muôn trùng cho người yêu nơi quê nhà. Hình ảnh chàng Kim đau đáu chờ mong tin tức khiến người con gái càng sầu đau vì mình thất hẹn thủy chung. Và cũng đau vô cùng tận khi nhớ về cha mẹ. Xót xa vô cùng khi nàng nghĩ đến mẹ cha đêm ngày ngóng chờ tin con. Sự lo lắng Kiều dành cho cha mẹ còn là nỗi lo về một chữ hiếu chằng thể vẹn tròn.

Sầu đau và cô đơn trở thành điểm tựa cho những buồn thương tâm trạng. Kiều biết làm gì đâu ngoài lặp lại vô vàn những buồn trông khổ sở kia. Hình ảnh cửa bể trong không gian chiều muộn chính là điểm tựa cho nỗi niềm và tâm hồn người con gái trong sự da diết khắc khoải với gia đình, tình yêu. Để rồi đến với ngọn nước, với cánh hoa trôi mỏng manh man mác hay những ngọn cỏ rầu rầu tâm trạng ta đều thương thay cho thân phận người con gái sa cơ lỡ vận với vô vàn trái oan. Ầm ấm tiếng sóng quanh lầu Ngưng Bích cũng chính là cuộc đời vô vàn thương đau mà Kiều đã bị vận mệnh trêu đùa.

Kiều ở lầu Ngưng Bích là bức tranh tâm trạng con người với vô vàn khung bậc cảm xúc của đau thương. Nỗi đau trong Kiều là nỗi lòng mà tác giả gửi đến mỗi bạn đọc cùng lòng đồng cảm sâu sắc. 

Tham khảo:

Đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích” là một đoạn trích lột tả sâu sắc tâm trạng của Thúy Kiều khi phải xa lầu Ngưng Bích lạnh lẽo. Đó là một tâm trạng đau đớn khi gia đình lâm biến, nỗi xót xa khi tình đôi lứa chia lìa và bản thân nàng từ chỗ một tiểu thư xinh đẹp khuê các phải sa chân vào chốn thanh lâu nhơ nhuốc. Trong đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”, tác giả Nguyễn Du đã khéo léo sử dụng rất nhiều bút pháp điêu luyện nhưng nổi bật lên là tả cảnh, ẩn tình, lấy cảnh vật để nói lên nỗi lòng của con người, người và cảnh vì thế mà tâm đầu ý hợp hòa quyện vào nhau. “Kiều ở lầu Ngưng Bích” là một bức tranh được vẽ lên với những màu sắc xám lạnh, gợi tả tâm trạng vô cùng sống động, nhưng nó cũng nhiều thê lương ai oán. Cảnh và người trong đoạn trích như hòa vào làm một nó thể hiện sự cô đơn, bẽ bàng, buồn tủi của Thúy Kiều trong cảnh đời éo le của mình, nhưng nó cũng thể hiện sự hiếu thuận, sắc son của Kiều đối với cha mẹ và Kim Trọng dù trong biến cố nhưng trong lòng Thúy Kiều vẫn luôn hướng về những người yêu thương.

Gợi lên sự rợp ngợp ,gợi sự hun hút mênh mông

- Không gian quanh lầu Ngưng Bích mênh mông, hoang vắng: "non xa, trăng gần, cát vàng,bụi hồng". Từ lầu Ngưng Bích nhìn ra chỉ thấy những dãy núi mờ xa, những cồn cát bay mù mịt

- Thời gian "Mây sớm, đèn khuya" sớm làm bạn với mây, khuya làm bạn với đèn. Qua đó thấy được Kiều thui thủi quê người một thân

- Tâm trạng Kiều bẽ bàng, buồn tủi, ngổn ngang. Qua đó ta thấy Kiều rơi vào hoàn cảnh cô đơn, buồn tủi

 “Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân / Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung” Với nghệ thuật đối lập “non xa” – “trăng gần” và cách dùng từ Hán – Việt “khóa xuân”, tác giả đã giới thiệu với người đọc về lầu Ngưng Bích là nơi khóa kín tuổi xuân, giam lỏng cuộc đời Kiều. Đã biết bao đêm, nàng cô đơn, thao thức nơi ngôi lầu ấy. Ở trên lầu cao nhìn ra xa, Kiều thấy dãy núi và mảnh trăng như ở cùng trong một bức tranh.

- Vì nơi đây nằm trơ trọi giữa không gian mênh mông và xung quanh hoang vắng: “Bốn bề bát ngát xa trông / Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia” Bằng cách sử dụng từ láy “bát ngát” kết hợp với phép đối “cồn nọ” – “dặm kia” đã mở rộng không gian ra nhiều phía, tô đậm thân phận cô đơn của Kiều. Nhìn ra bốn vể không một bóng người, Kiều chỉ thấy những cồn cát vàng trải dài và trên những dặm đường xa, gió cuốn bụi hồng bay lên.

- Cảnh nơi lầu Ngưng Bích thật đẹp, thật thơ mộng nhưng cũng thật buồn và tâm trạng cô đơn, đáng thương của Kiều càng được thể hiện rõ: “Bẽ bàng mây sớm đèn khuya / Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng” Tác giả đã sử dụng cụm từ “mây sớm đèn khuya” gợi tả thời gian tuần hoàn khép kín, hết sớm rồi lại khuya, hết ngày rồi lại đêm, cứ thế trôi đi. Kiều giờ đây chỉ còn đơn độc một thân một mình nơi đất khách quê người. nàng chỉ còn biết làm bạn với áng mây buổi sớm và ngọn đèn canh khuya. Khi đối diện với mây với đèn, Kiều càng thấm thía cái bẽ bang của thân phận. Cảnh ấy, tình ấy đã làm cho lòng Kiều tan nát.